Hava kirliliği, 7’den 70’e herkesi etkileyen bir sorun olup özellikle çocukların da gelişimini olumsuz yönde etkileyen bir durumdur. Öyle ki Dünya Sağlık Örgütü tarafından açıklanan bilgiler 15 yaşın altındaki çocukların %93’ünün her gün kirli hava soluduğu için gelişimlerinin risk altında olduğu göstermektedir. Ayrıca DSÖ tarafından dış mekan hava kalitesinin yanı sıra ev hava kirliliğinin de 2016 yılında 5 yaş altı çocuklarda 543 bin ölümle sonuçlanan solunum yolu enfeksiyonlarına katkıda bulunduğu dile getirilmektedir. Bu durum hava kirliliğin çocuklar üzerinde ciddi zarar verici etkilerini gözler önüne sererken bazı önlemlerin alınmasını da gerekli kılmaktadır.
Hava Temizleyicilerin Alerjik Hastalıkları Üzerindeki Etkisi
Kirli havanın astım ve alerjik rinit hastalıklarında artışa sebep olduğu bilinmekle beraber özellikle alerjik astımı olanların soğuk ve kirli havaya uzun süre maruz kaldıklarında atak geçirebilecekleri belirtilmektedir. Epidemiyolojik çalışmalar, olumsuz iç mekan hava kalitesinin alerjik hastalıkların neden olduğu morbidite ile ilişkili olduğunu göstermektedir. Bundan dolayı hava temizleyici ile PM2,5 düzeylerinin düşmesi halinde astım ve alerjik rinit hastası çocuklar üzerinde nasıl etkisi olduğunu ortaya çıkarmak için bazı araştırmalar yapılmıştır. Araştırma sonuçları hava temizleme cihazlarının PM2,5 seviyelerini düşürdüğünü ve alerjik rinitli çocukların semptomlarında önemli iyileştirmeler sağladığını göstermiştir.
Alerjik reaksiyonların ana nedenleri arasında ev tozu akarları, hamamböcekleri, ve tüylü evcil hayvanlardan kaynaklanan alerjenler yer alır. Bununla birlikte iç mekanlardaki kirleticilerin çocuklar üzerindeki etkisi kaçınılmaz olmaktadır. Birçok araştırma ise hava temizleyici ürünlerini verimliliğini ortaya koymaktadır. Zira köpek ve kediye duyarlı 36 astım hastası çocuğun oturma odası ve yatak odalarına sahte ve kaliteli HEPA filtreli hava temizleyici konulduğunda HEPA filtreli grupta yer alan çocukların semptomlarında azalma olduğu sonucuna varılmıştır.
Temiz Havanın Çocuklarda Bilişsel Gelişim Açısından Önemi
Dünya Sağlık Örgütü tarafından verilen bilgilere göre hava kirliliği aynı zamanda çocukların nörogelişim ve bilişsel yetenekleri üzerinde de olumsuz etkilere sahiptir. Çocukların hava kirliliğine mümkün olduğunca az etkilenmesi için hava kirliliğinin yüksek olduğu zamanlarda seyahat edilmemesi tavsiye edilir. Çocukların kirliliğin şiddetli olduğu zamanlarda yorucu faaliyetlerden kaçınmaları önerilir. İç mekan kirliliğine çözüm olarak havalandırma ve hava filtreleme sistemlerinde iyileştirilmelerin yapılması gerekir. Manchester Üniversitesi (The University of Manchester) tarafından gerçekleştirilen modelleme, okul içinde ve çevresinde %20 oranında daha düşük hava kirliliği seviyeleri korunduğu takdirde bir çocuğun çalışma belleğinin gelişimi %6 oranında artabileceğini göstermiştir. Küçük çocukların bağışklık sistemleri hala gelişmeye ve akciğerleri büyümeye devam ettiği için hava kirliliğine karşı daha savunmasız olurlar. Bu durumda çocuk sahibi kullanıcıların evde yüksek verimli hava temizleme sistemlerini kurmaları önerilir. Fakat evlerine hava temizleyici kurmayı düşünenlerin güvenilir üreticilere yönelmeleri tavsiye edilir. Ayrıca alınacak hava temizleyicilerin evlerin boyutuna uygun olması ve kirletici türüne uygun olması gerekmektedir.
